کان الدنیا لم تکن

 هفتاد و شش می‌رفتیم تکواندو. آنجا با فرج آشنا شدم. گاهی با هم از کوچهٔ هدف تا حرم می‌آمدیم. هفتاد و هشت هر دو آمدیم مدرسهٔ امام باقر زیر پل نیروگاه و هم‌حجره‌ای شدیم. احمدعباسی هم بود. با هم هیئت می‌رفتیم. با هم کلاس‌های فلسفه غرب و معرفت‌شناسی و ... می‌رفتیم. به مباحث دور و بر صهیونیزم علاقه داشت. بعدها کتابی نوشت به اسم اسطوره‌های صهیونیستی در سینما. این سال‌ها گاهی هم را می‌دیدیم و گپی می‌زدیم. دو سه ماه پیش بهش زنگ زدم و عجله داشت و گفتگومان کوتاه بود. صبح زهرا گفت موتورسیکلتی تصادف کرده و پنج نفر کشته شده‌اند. گفتم حتماً خانوادگی روی موتور بودند و عصر پرسید فرج‌نژاد را می‌شناختی. خبرش را که خواند، همان تصادف بود. خودش و زنش و سه بچه‌اش مرده بودند. آنی و دمی همهٔ خانواده‌اش از این سرا رفته بودند و انگار هیچ. دیروز بودند و امروز نه. حسن می‌گفت دیشب دمِ حرم دیده‌بودش و خواسته بود سلامی بکند، اما نکرده بود.

میمِ فالستان

 فالستان جایی است که مدتی است برای طراحی می‌روم. البته اسمش فالستان نیست. من اسمش را گذاشته‌ام فالستان. از دوازده-سیزده‌نفری که آنجا کار می‌کنند تنها دو نفر را می شناسم. یکی سال‌های اول حوزه همکلاسم بود و یکی هم رفیقم که به درخواست او رفتم. یکی دو ماه اول به شناخت یواشکی آدم‌های دوروبر گذشت. امروز اولین بیزاری را تجربه کردم. شاید هم ارادهٔ بیزاری بود. میم هم که مثل من همین چند ماه آنجاست، پریروز به هاء که دومین روزی بود که آنجا آمده، به حالتی دستوری گفت برو نون بگیر. دیروز آمد و با حالت بچه‌زرنگ‌های خوابگاهی گفت الان به هاء می‌گویم برود نان بگیرد. گفتم دیروز بهش گفتی و امروز خودت برو. تقریباً هیچ‌یک از کسانی که آنجا هستند، چنین رفتاری نداشتند. 

بی‌بی‌نوری

 دوسالگی تا پنج‌سالگی خانه‌مان محلهٔ کارخانهٔ قند یاسوج بود. دوران بسیار شیرینی بود برای‌مان. از آنجا خاطرات تصویری بسیاری دارم و زخمی که میان پیشانی‌ام نشسته است. بی‌بی‌نوری که بهش بی‌نوری می‌گفتیم، از همسایه‌هامان بود. ازش خاطرهٔ خاصی در ذهنم نیست جز اینکه وقتی صادق به دنیا آمد، تا چند روز صادق را بردند خانه‌شان و وقتی آوردند دخترش می‌گفت بذاریدش پیش خودمان بماند. اما آنچه در ذهنم ازش مانده، مهربانی و دوست‌داشتنِ ما بچه‌های خرد و ریز بود. هر وقت مادرم اسمش را می‌گفت این مهربانی برایم متجلی می‌شد. امروز که به مادرم زنگ زدم، گفت بی‌نوری مُرده است. خداوند با مهربانی‌اش در آغوشش بگیرد.

در ستایش الف

چند سال پیش که گپ‌وگفت درباره «لا نعلم منه الا خیرا» بالا گرفته بود، نوشته بودم این دروغی است که انسان در برابر خدا می‌گوید و هم خودش می‌داند دروغ است و هم خدا می‌داند دروغ است و هم خود انسان می‌داند که خدا می‌داند دروغ است. اما با این‌حال این دروغ را می‌گوید و معنایش این است اینک که دست مرده نمی‌رسد که کاری کند، ما بدی‌هایش را فراموش می‌کنیم و تو هم بگذر.

صبح گفتند سید احمد پسر سید محمد مرده است. هم‌سن من بود و از بچگی می‌شناختمش. هم قوم‌وخویشی دوری داشتیم و هم پدرش دوست پدرم بود. دوسه‌ماهی هم‌خانه بودیم و کمابیش این سال‌ها رابطه داشتیم. وقتی بابا که نماز میت را می‌خواند می‌گفت «لا نعلم منه الا خیرا» احساس کردم که به خدا دروغ نمی‌گویم. این سال‌های طولانی چیزی جز لبخند و احترام و دوستی از او در ذهنم ندارم. خداوند غریق رحمتش کند.